KADINLARIN ORTAK SORUNU: YUMURTALIK KİSTLERİ

Ultrasonda saptanan her yapı kist değildir

Yumurtalıklarda, genellikle üç buçuk santimin üzerinde büyüklüğe sahip, içi sıvı dolu, ince duvarlı, düzgün sınırlı yapılara kist adı veriliyor. Op. Dr. Nuri Ceydeli, “Ancak yumurtalıkta, ultrasonda saptanan her yapı kist olarak ifade edilmiyor. Çünkü bunlar aktif organlar. Burada her adet döneminde hormonal değişime bağlı olarak yumurtalar büyüyor ve bazen kist olarak algılanabiliyor. Kist tanısı için üç santimden büyük, devam eden kontrollerde varlığını sürdüren yapılar olması gerekiyor. Gelişen bir yumurtanın ise adet sonrası kaybolmuş olması gerekiyor” dedi.

Kistlerin görüleme sıkılığı hakkında bilgi veren Op.Dr. Ceydeli, “2/3’ü üreme çağında görülüyor ve %85’i iyi huylu olurken  yarısından fazlası ise 20-44 yaş arasında görülüyor. 45 yaş öncesinde kötü huylu olma olasılığı ise 15’te bir. Genellikle hormonal düzensizliklere bağlı olarak oluşsa da, gebelikte görülen gebelik hormonuna bağlı oluşan kistler de oluyor” dedi.

Kan sulandırıcı tedavi alanlarda kanama riski artıyor

En yaygın olarak görülen işlevsel yumurtalık kistleri, iyi huylu kitleler kategorisinde yer alıyor diyen Op.Dr. Ceydeli,  sekiz santimden küçük olan bu kistlerin genellikle pelvik muayenede tesadüfen görüldüğünü ve dört-sekiz hafta arasında kaybolduğunu belirtiyor. İşlevsel yumurtalık kistlerinden “corpus luteum”, üç santimi geçtikten sonra kist adını alıyor. Op.Dr. Ceydeli,  bu kistlerin  çatlaması durumunda karın içi kanama olduğunu ve bunun cerrahi girişim gerektirdiğini söyledi. Bu kistlerin kan sulandırıcı tedavi alanlarda oluşma durumunda kanama riski artıyor diyen Op.Dr. Ceydeli, yırtılmanın ise genellikle cinsel ilişki sırasında gerçekleştiğini söyledi.

Daha seyrek görülen işlevsel yumurtalık kisti kategorisinde yer alan “teka lutein” ise çoğul gebelik, diyabet, RH uyumsuzluğu, yumurtlama tedavisi ve çeşitli ilaçların kullanımına bağlı olarak ortaya çıkıyor . 30 cm.’e kadar ulaşabilen kistler multikistik özellik taşıyorlar ve kendiliğinden gerileyebiliyorlar.

Kistler nasıl belirti verir?

Genellikle belirti vermeyen kistler, başka bir nedene bağlı olarak yapılan muayenelerde tesadüfen görülüyor. Op. Dr. Ceydeli olabilecek şikayetlerin karında gerginlik, ağrı, alt karında bası hissi, boşaltım veya sindirim sistemine ait olduğunu belirtiyor. Op. Dr. Ceydeli  ayrıca kistin kendi etrafında dönmesi, patlaması veya kist içine kanama olması durumunda akut ağrı olarak görülebildildiğini ve bu durumda acil cerrahi girişim gerekebileceğini söyledi.

Tedavide hangi yöntemler kullanılıyor?

İşlevsel basit kistlerin, ilaç tedavisi olmaksızın kendiliğinden kaybolduğunu  ya da doğum kontrol hapı ile kontrol altına alındığını söyleyen Op. Dr. Ceydeli, bu haplar hormonları dengeliyor, yumurtlama işlevini baskılıyor ve adeti düzenliyor dedi. Önce hastaya üç-altı ay doğum kontrol hapı veriliyor  ve kistin gelişimi izlendiğini belirten Op. Dr. Ceydeli, “ Altıncı ayın sonunda kist buna rağmen kaybolmuyorsa cerrahi işlem uygulanıyor “ diyerek  bunların zaman içinde patlayabildikleri ve civardaki dokulara bası yaparak ağrı oluşturabilecekleri için ameliyatla alınmaları gerekiyor dedi.