Tunç, gazetemize yaptığı açıklamada, kamunun en genç ve dinamik kurumu olan TKDK'nın, 2007 yılından bu yana ülke ekonomisine gözle görülebilir katkılar sağladığını söyledi. Tunç açıklamasında şunları kaydetti:

İlçelerin özelliklerine göre proje geliştiriliyor mu?

MURAT TUNÇ: Malatya için belirlediğimiz stratejilerden bir tanesi de ilçe bazlı düşünerek hangi ilçede hangi yörede daha çok neyi destekleyebiliriz neyi öne çıkabilir çıkarabiliriz. Örneğin Arapgir'de üzüm ve üzümden elde edilen yan ürünler ile ilgili, bunlarla ilgili ne yapabiliriz. Bununla onları işleyecek tesislerle ilgili çalışmalar yapabiliriz. Böylelikle üreticilerimizin ürünlerini daha iyi değerlendirme fırsatları olacak. Örneğin Pütürge’de ulaşım şartlarından dolayı bazı sektörlere oraya götürmemiz zor olur. Ancak Pütürge'nin coğrafi yapısıyla ilgili bitki örtüsü ile ilgili arıcılıkla ilgili bir faaliyetimiz olabilir. Peynir veya süt ürünleri işleme tesisleri olabilir. Bunları geliştirmek için çaba sarf ediyoruz. Arıcılık ürünleri paketleme tesisi ile ilgili bir çalışma olabilir. Bu düşüncemizi Kaymakam ve Belediye başkanımızla da görüştük. Böylelikle ilçe bazlı da çalışmak istiyoruz. Oradaki Mülki amirlerimizle,  belediye başkanlarımızla görüşüp oradaki kuruluşların ilgili kuruluşlarla görüşüp neler yapabiliriz onları ortaya çıkarmak istiyoruz.

Malatya’ya has marka değerler çıkarabilecek miyiz?

MURAT TUNÇ: Malatya'nın diğer illerden farkı var Malatya'da sanayi daha gelişmiş. Burada bazı markalar ortaya çıkarabiliriz. Et işleme ile ilgili bir marka, süt işleme ile ilgili bir marka öne çıkararak Malatya’nın bir markası olmasını istiyoruz. Marka değerler çıkarmak istiyoruz. Hayvancılık sektöründe daha çok broiller tesisler desteklendi. Ama IPARD II den sonraki ilk çağrıda daha çok destekleyeceğimiz alan besi ve süt inekçiliğidir. Hayvancılığın gelişmesinde TKDK, bu anlamda bir fırsat. Malatya'da süt inekçiliği ile ilgili insanların korkuları var. Bu anlamda yatırımları daha az. Bunu fazlalaştırmak istiyoruz onun için de süt inekçiliği tesisi ile ilgili çalışmalar yapmak istiyoruz. Bunları öne çıkarmak istiyoruz.

Süt ürünlerinin değerlendirilecek çalışmalar planlıyorsunuz değil mi?

MURAT TUNÇ: Şuanda bizim süt ürünlerini değerlendirme ile ilgili çalışmalarımız var. Battalgazi ilçesinde Süt Üreticileri Birliği ile ortaklaşa bir çalışmamız var. Küçük bir süt üretim işleme tesisi kurmayı planlıyoruz. Biz bunu aslında ilçelerde de olmasını istiyoruz. İlçelerle ilgili bir toplantımızda her ilçede küçük bir süt işleme tesisi veya kesimhane olsa üreticilerimiz daha da rahatlar diye düşündük. Bazı verileri aldığımız zaman kesimhane için 1-2 haftada 2-3 tanenin dışında hayvan kesimi olmuyormuş. Kesim çok az olduğu için böyle bir imkanımız olmadı ama bu tür projeleri konuşuyoruz. Arkadaşlarla fizibilitesini çıkarıp o tür bir yatırımın ilçelerde yapılması için çabalayacağız.

Gerçekten projeler örnek teşkil edecek mi?

MURAT TUNÇ: Her ilçede küçük de olsa bir süt işleme tesisi kurulması, o tesisin de o ilçeye hizmet etmesi, bu işle uğraşan insanların hem sütünü satabilecekleri bir yer hem de sütlerini değerlendirebilecekleri bir yerin oluşması için bir çabamız var. İnşallah Battalgazi’deki süt üreticileri birliği ile ortaklaşa çalışabilirsek onların projelerini hayata geçirebilirsek bu bir örnek teşkil edecek.

Ne olacak bu Kayısının hali. Soğuk hava depolarıyla destek şart değil mi?

MURAT TUNÇ: Şuanda çaba sarf ettiğimiz soğuk hava depoları var. Soğuk hava depolarının Malatya şöyle katkısı olacağına inanıyoruz. Malatya'nın önemli ürünlerinden olan bir kayısı var. Kayısı için her dönem farklı şeyler konuşuluyor, değerlendirmeler yapılıyor. Sıkıntılarından bahsediliyor. Bu soğuk hava depolarında yaş kayısının depolanarak daha uzun süre piyasaya yaş olarak pazarlanması düşüncesi var. Bizim planımız bu dönemde üç dört tane soğuk hava deposu ile ilgili programın düşünüyoruz. Eğer Bununla ilgili bir örnek olabilirse Malatya'da bunun önünü açacağına da inanıyorum.

Malatya güneş enerjisinde ideal bir yer de diyebilir miyiz?

MURAT TUNÇ: Bazı arkadaşlar bize müracaat ederek bu tür projelerimiz var hayata geçirelim diyorlar ama genelde şöyle bir düşünce var. Önce siz bir yapın, bir görelim zarar edeceksen sen zarar kar edersen karına ortak diye bir düşünce var. Soğuk hava depolarının bir şekilde örnek olmasını istiyoruz. Böyle bir tesisin olması halinde Malatya'da kayısıyı etkileyecektir. Yaş kayısı pazarlaması olarak etkileyecektir. Bir de Malatya'da şu eksikliği görüyorum onunla ilgili belediyelere ile konuşacağız ortaklaşa yapabilirsek yenilenebilir enerji desteğiniz de var. Malatya'da bizden ya da bizsiz özellikle güneş enerjisi için yenilenebilir uygun bir yer Malatya. Uzun süreli güneş alıyor. Enerji ile ilgili de Malatya'da bir farkındalık oluşturabilirsek enerji sektörü de bizim için önem arz eden bir projedir. Şuan Malatya için planlamalarımız bu doğrultuda gidiyor.

Sektör sektör gitmeyi planlamanız nasıl gidiyor?

MURAT TUNÇ: En önemlisi biz bundan sonra sektör sektör gitmeyi düşünüyoruz. Dışarıya çıkıyoruz, şunu getirin, bunu getirin, bunu tamamlayın diyoruz. Ama dışarıya çıkmadan önce örneğin bu yıl çağrıya çıktık. Bazı projeler aldık. Bundan sonraki dönemlerde Allah nasip ederse kendi gardımızı önceden alacağız yani faydalanıcılarımız biz yönlendireceğiz. Bununla ilgili bize proje getirsinler. Bu sektöre yoğunlaşın diye özellikle hayvancılık sektöründe faydalanıcılarımıza daha çok et ve süt ile ilgili gelin dedik. Bunlarla ilgili proje hazırlayın dedik. Beyaz etle ilgili biraz daha geri durduk. İyi hazırlanmış projeleri bize getirin dedik. Çünkü bunların birer maliyeti var. İnsanlar umut ediyorlar. Vatandaşlarımızın ve umutlarını da kırmak istemiyoruz. Bizim buraya gelecek her projenin değerlendirilebilmesi için bizler burada yoğun bir çaba sarf ediyoruz. Sektör olarak vatandaşın bizim düşüncelerimiz doğrultusunda gitmesi lazım.

Kayısının soğuk hava depolarıyla tüketiciye ulaştırılması önemli

MURAT TUNÇ: Soğuk zincir sistemini veya soğuk hava depolarında başarabilirsek bizim için bir öncülük olur. Vatandaşımıza öncülük etmiş oluruz. Onunla ilgili bir proje yapıldığı zaman birileri bunu yapıp başarılı olduğu zaman onun daha farklı boyutları ortaya çıkaracaktır. Daha farklı projeler ortaya çıkıp daha da geliştirilecektir genişletilebilecektir.

Temel amacımız standazilasyonu yakalamak mı?

MURAT TUNÇ: Avrupa Birliği tarafından desteklenen TKDK'nın en büyük amacı standardizasyondur.  Bu tür işletmelerin standartlarını yükseltmektir. Malatya'da süt inekçiliği yok mu var tabii ama biz bunu bizim yaptığımız Tesisler gibi değil. Örneğin Yeşilyurt'ta bir kırsal turizm işletmesi yaptık. Yeşilyurt'ta birçok orada tesis var ama bizim destekleyerek yaptığımız tesis orada standartları yükseltti. Diğer tesislerimizde dolayısıyla o standartlara çıkabilmek için bazı yatırımları bazı değişimleri yapmak zorunda kalacak. Bizim destek vererek yaptırdığımız tesisten sonra Yeşilyurt'ta o anlamda ciddi değişikler olacağını düşünüyoruz. Çünkü insanlar otur yere gittiği zaman daha Nezih daha prezantabl daha göze daha hoş gelen ürünleri yerleri tercih etmek istiyor. Bu tesis görüldüğü zaman diğer tesisler ve müşteri alabilmek için bu standartları yakalaması gerekiyor. Bu standartlara çıkmak zorunda kalıyorlar. Hayvancılıkta da bu böyledir.

Yetiştirilen hayvanların refahını gerçekten hesaplıyor musunuz?

MURAT TUNÇ: Bizim yaptığımız projeler içerisinde bir hayvancılık tesisinde hayvanın yaşına ve cinsine göre kullanacakları alan dahi belirleniyor. Hayvan refahı açısından Bunlar da önemli. Kara Düzen yapılacak tesisler de böyle bir ayrıntıya dikkat edilmiyor. Biz belli bir standartta olsun istiyoruz, atık yönetimi olsun bunun gibi farklılıklar var. Bunu görenlerin de kafalarında bu farkındalıklar oluşuyor zamanla.

Amacımız insanlara para dağıtmak mı?

MURAT TUNÇ: Arkadaşlarla sürekli biz bunu anlatıyoruz ama yanlış anlaşılmak da istemiyoruz. Bizim burada amacımız insanlara para dağıtmak, insanlara makine ekipman dağıtmak değil. Bizim amacımız bu tür işletmelerde standartları yükseltmektir. Bu standartları Avrupa Birliği kriterleri düzeyine çıkarmaktır. Şu bir gerçek ki biz Malatya'da bütün hayvancılığı sektörünü destekleyemeyiz. Bütün işletmeleri destekleyemeyiz. Ama bizim desteklediğimiz bizim öne çıkardığımız işletmelerin hepsi de örnek işletme olmak zorundadır. Bu da bizim standartlarımızı yükseltecektir. Standartlarımızı yükselmesi demek bizim işimizi iyi yapmamız anlamına gelecektir. Bizim işimizi iyi yapmamız. Orada çıkardığımız ürünün kalitesine yansıyacaktır. Bu ürünün kalitesi bizim iyi onu daha iyi pazarlamamıza neden olacaktır. Daha iyi pazarlamak demek bunun daha dışarıya açılması demektir. Bunlar hepsi birbirleriyle bağlantılı şeylerdir.

Süt ürünleri ayrıca değerlendirilmeli mi?

MURAT TUNÇ: Köyden pazara gelen bir peynir çok lezzetlidir belki ama bunun kaç kişi talep edebilir ne kadar talebi olabilir. Ne kadar insan bunu güvenip de alabilir. Bunu dışarıya ne kadar açabilirsiniz. Mümkün değil ama bir marka oluşturduğunuz zaman bu marka Malatya'da eğer iyi işler yapıyorsa Bu markayı yarın öbür gün Dışarıya çıkacak. Dışarıda tutulan bir şey daha sonra daha da ülkemizin sınırlarını açacak. Amacımız bu bağlamda bağlantıları iyi geliştirip gelişimi yaparken insanların sadece iş yapması değil bu işi ne kadar çok ne kadar iyi geliştirebilmesidir veya geliştirebileceğidir. Arkadaşlarımıza bizde standardımız beside 250 baş üzerindeki projeler destek vermiyoruz. Ama şunu demiyoruz siz bizden 250 baş proje yaptınız. Ama burada kalacaksınız burada duracaksınız dışarı çıkmayacaksınız demiyoruz. Biz size örnek bir proje sunuyoruz Bundan sonra bu işi bunun doğrultusunda geliştirerek o 250’yi 500 yapın, 1000 yapın. Çünkü o standardı yakalamış oluyorsunuz. Daha rahat işinizi geliştirebiliyorsunuz. Haber-Foto: Yakup Arkın- A.Vahap Kaygusuz